İkiz Paradoksu

En popüler paradokslardan biri olan ikizler paradoksu(özel göreliliğe göre paradoks değildir.) zaman genişlemesinin bir sonucudur,zaman genişlemesi Einstein’ın teorisi olan özel görelilikle ilgilidir. Özel görelilik, günlük yaşamımızda mutlak olarak algıladığımız zaman gibi kavramların göreli olduğunu ve tüm gözlemciler için ışık hızının aynı olduğunu söyler. Özel görelilik kendi zamanına göre inanması güç öngörülerde bulunmuştur. Bunlardan bazıları şöyledir: Cisimler hızlandıkça, zaman cisim için daha yavaş akmaya başlayacaktır, ışık hızına ulaşıldığında zaman durmalıdır ve hiçbir cisim ışık hızından hızlı gidemez. Bu paradoks dolaylı yoldan Interstellar filminde de bulunuyordu.

Paradoksu açıklamanın en iyi yollarından biri örneklemek olacaktır. İkiz kardeş olan Ümit ve Özgür’ü düşünelim. Özgür ışık hızına yakın bir hızla giden bir araçla uzaya çıksın ve belirli bir süre orada yaşamını sürdürsün. Özgür ikizi olan Ümit’in yanına döndüğünde yaşları yine aynı mıdır?

Öncelikle perspektifimizi Ümit olarak alalım. Ümit ikizi olan Özgür’ü ışık hızına yakın bir hızda giden araçta görür. Özgür’ün hızı ışık hızına yakındır bu sebeple Ümit’in perspektifinde Özgür için zaman daha yavaş akar. Bu da demek oluyor ki Özgür geri döndüğünde Ümit ondan çok daha yaşlıdır.

Perspektifimizi Özgür’e çevirdiğimizde ise kendisi durağanken Dünya ve Dünya’da kalan Ümit’in ışık hızına yakın bir hızı vardır. Dolayısıyla Özgür’ün perspektifinde kendisi için değil, Dünya’da kalan Ümit için zaman daha yavaş akacaktır. Bu nedenle seyahatinden döndüğü zaman kendisi daha yaşlı olacaktır.

İkizlerin iki perspektifi de incelediğimizde vardığımız ortak nokta perspektif aldığımız kişinin kardeşinin daha yaşlı olacağı,peki bunun çözümü nedir?

KİM HAKLI?

Kısa cevap olarak Ümit’in haklı olduğunu söyleyebiliriz,peki nasıl?

Öncelikle söylenmesi gereken birkaç şey var. Bunlar ışığın hızının ve fizik yasalarının her iki eylemsiz perspektifte de aynı olduğudur. Bir perspektifin eylemsiz olması,hızının sabit kalması(hızının olmaması değil) demektir. Bu “paradoksta” ise Özgür ışık hızına sahip olmasından dolayı ivmeye sahiptir. Özel görelilik eylemsiz perspektifleri için geçerli olduğundan, olayları uzay gemisindeki ikizin perspektifinden incelememiz yanlış olur. Ancak Dünya’da kalan ikiz eylemsiz olduğundan onun perspektifinden olayları ele alabiliriz ve bu çerçeveden Dünya’da kalan ikizin kendisi daha yaşlıdır.

Tags:

Comments are closed